unesco-adis-abeba

Культурное наследие ЮНЕСКО 11-е заседание в Адис-Абебе

Ս. թ. նոյեմբերի 28-ից դեկտեմբերի 2-ը Եթովպիայի Դաշնային Ժողովրդավարական Հանրապետության մայրաքաղաք Ադիս Աբեբայում տեղի ունեցավ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության կոնվենցիայի 11-րդ նստաշրջանը: Մասնակցում էին աշխարհի 121 երկրների` 712 ներկայացուցիչներ, այդ թվում, կոնվենցիային միացած անդամ երկրների, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հովանու ներքո գործող հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, դիտորդներ, ինչպես նաև տարբեր երկրների լրատվամիջոցներ: 

Նստաշրջանի ընթացքում քննարկվեցին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մշակութային ժառանգության հիմնադրամի վերաբերյալ արտաքին աուդիտորների հաշվետվությունը, որին հաջորդեց անվանակարգերի, առաջարկների և աջակցության խնդրանքների գրանցման, ընտրության կամ հաստատման վերաբերյալ որոշումների կայացման գործընթացի պարզաբանումը: Քննարկվեցին Կոնվենցիայի կիրարկման մասին 12 զեկույց, որից 6 պարբերական և 6 անհապաղ պաշտպանության կարիք ունեցող ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ցանկում ընդգրկված տարրերի կարգավիճակի վերաբերյալ: Նստաշրջանի օրակարգի կարևոր հարցերից էր առաջադրված նոր հայտերի քննարկումները: Ներկայացվել էր 7 հայտ` Անհապաղ պաշտպանության կարիք ունեցող ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ցանկում ներառելու, 37 հայտ` Մարդկության ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ներկայացուցչական ցանկում ընդգրկելու, 7 հայտ` Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության հիմնադրամի կողմից անդամ պետություններին տրամադրվող միջազգային աջակցություն ստանալու նպատակով: 

Գրանցման ներկայացված հայտերի շարքում էր հինգ երկրների (Ադրբեջան, Իրանի Իսլամական Հանրապետություն, Ղազախստան, Ղրղզստան, Թուրքիա) պատրաստած «Տափակ հաց պատրաստելու և հյուրասիրելու մշակույթ. լավաշ, կաթրմա, ժուպկա, յուֆկա» անվանմամբ համատեղ հայտը, որի քննարկման ընթացքում Հայաստանի պատվիրակության դիտարկումների հիման վրա միջկառավարական Կոմիտեի կողմից 2014 թվականին Կոմիտեի 9-րդ նստաշրջանի ընթացքում ընդունված «Լավաշ, ավանդական հացի պատրաստումը, նշանակությունը և մշակութային դրսևորումները Հայաստանում» հայտի վերաբերյալ համապատասխան հղում (որոշում 9.COM 10.3) արվեց վերոնշյալ հայտի որոշման նախագծում: Այսպիսով, հաստատվեց, որ «տարածաշրջանի, ինչպես նաև այլ երկրներում ապրող համայնքները կիրառում են հայտում ներկայացված «տափակ հացի» տեսակները»: Կոմիտեն իր որոշմամբ փաստում է, որ համատեղ հայտում նշվող տարրի գրանցումը չի ենթադրում, որ այն բացառիկ է, այլ կիրառվում է նաև «տարածաշրջանում և դրանից դուրս», իսկ «տափակ հացի» տեսակներից մեկը` լավաշը, դեռևս 2014 թ. ընդգրկվել է Ներկայացուցչական ցանկում, որպես Հայաստանում կիրառվող տարր: Նստաշրջանի արդյունքում, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ներկայացուցչական, անհապաղ պաշտպանության և լավ փորձի պահպանման ցանկերում գրանցվեցին 43 հայտ: 

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի 2003 թ. ոչ նյութական մշակութային ժառանգության Կոնվենցիայի միջկառավարական Կոմիտեն կազմված է Կոմիտեի անդամ 24 երկրներից և Հայաստանն այդ Կոմիտեի անդամ է ընտրվել 2016 թ. հունիսին` 4 տարի ժամկետով:

 Հայաստանը «Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պաշտպանության մասին» ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի 2003 թ. կոնվենցիան վավերացրել է 2006 թ. և մինչ օրս ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մարդկության ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ներկայացուցչական ցանկում արդեն գրանցել է հետևյալ տարրերը. «Դուդուկն ու իր երաժշտությունը» (2008 թ.), «Հայկական խաչքարի արվեստ. խաչքարի խորհուրդն ու խաչքարագործու­թյունը» (2010 թ.), «Սասնա ծռեր կամ Սասունցի Դավիթ էպոսի կատարողական դրսևորումները» (2012 թ.), «Լավաշ. ավանդական հացի պատրաստումը, նշանակությունը և մշակութային դրսևորումները Հայաստանում» (2014 թ.): 

Ս. թ. դեկտեմբերի 6-ին, ժամը 13:00-ին, ՀՀ մշակույթի նախարարությունում տեղի է ունեցել  ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պահպանության միջկառավարական կոմիտեի` Ադիս Աբեբայում կայացած 11-րդ նիստի արդունքներն ամփոփող մամուլի ասուլիս: Մամուլի ասուլիսին մասնակցում էին ՀՀ մշակույթի նախարարի տեղակալ Արև Սամուելյանը, ՀՀ  արտաքին գործերի նախարարության միջազգային կազմակերպությունների վարչության պետ Վահրամ Կաժոյանը (Հայաստանի` ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ազգային հաձնաժողովի գլխավոր քարտուղար), ՀՀ մշակույթի նախարարության աշխատակազմի մշակությային ժառանգության և ժողովրդական արհեստների վարչության գլխավոր մասնագետ Նաիրա Կիլիչյանը:

121227

Юбилейная выставка, посвященная 100-летию со дня рождения художницы Арпеник Налбандян

2016 թ. հոկտեմբերի 28-ին, ժամը 15:00-ին, Հայաստանի ազգային պատկերասրահում կբացվի գեղանկարիչ Արփենիկ Նալբանդյանի ծննդյան 100-ամյակին նվիրված հոբելյանական ցուցահանդեսը:

Արփենիկ Նալբանդյանի 100-ամյակին նվիրված ցուցահանդեսն ընդգրկում է ստեղծագործական զանազան փուլերի գեղարվեստական երկեր` Հայաստանի ազգային պատկերասրահի մշտական ցուցադրության և ֆոնդային շուրջ 48 գեղանկարներ, ընտանիքի հավաքածուի 17 կտավ: Այս համագործակցության շնորհիվ Հայաստանի ազգային պատկերասրահում հայ արվեստասեր հանրությանը կներկայացվի Ա. Նալբանդյանի 65 աշխատանքները: Հոբելյանական ցուցահանդեսի առթիվ հրատարակվել է նաև գեղանկարչի ստեղծագործությունների պատկերագիրքը: Արփենիկ Նալբանդյանն աշխատել է տարբեր ժանրերում՝ դիմանկար, բնանակար, նատյուրմորտ, սակայն դիմանկարը նրա արվեստում մշտապես գերակշիռ տեղ է զբաղեցրել: Գեղանկարիչը վրձնել է շուրջ 300 աշխատանք, որոնք պահվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահի հավաքածուում, Հայաստանի պատմության թանգարանում, ընտանիքի և մասնավոր այլ հավաքածուներում:

Արփենիկ Նալբանդյանը ծնվել է 1916 թվականին, Վրաստանում, մասնագիտական կրթություն ստացել է Թիֆլիսի Գեղարվեստի ակադեմիայում: 1941 թվականին ամուսնանալով Էդուարդ Իսաբեկյանի հետ, Նալբանդյանը տեղափոխվել է Երևան և ներգրավվել երկրի մշակութային կյանքին: Արփենիկ Նալբանդյանը մահացել է 1964 թվականին, Երևանում:

121227
121226
121233
gorger

Демонстрация армянских ковров и орнаментированной одежды в Музее Королевской крепости в Варшаве.

Հայկական գորգերի և զարդանախշերի մոտիվներով զգեստների ցուցադրություն՝ Վարշավայի Թագավորական ամրոց-թանգարանում․

Ս. թ. սեպտեմբերի 14-ին, Վարշավայի Թագավորական ամրոց-թանգարանի Արցախյան գորգերի ցուցասրահում տեղի է ունեցել հագուստի մոդելավորող Լիլիթ Մելիքյանի հեղինակած հայկական գորգերի և զարդանախշերի մոտիվներով զգեստների ցուցադրությունը՝ նվիրված Հայաստանի Հանրապետության անկախության 25-րդ տարեդարձին:

Ցուցադրությունը կազմակերպվել է Լեհաստանում ՀՀ դեսպանության և Վարշավայի Թագավորական ամրոց-թանգարանի համատեղ ջանքերով, ինչպես նաև Լյուբլինի սննդի եվրոպական փառատոնի տնօրինության աջակցությամբ: Ցուցադրությանը ներկա էին Լեհաստանում հավատարմագրված դեսպանների կանանց ասոցիացիայի անդամները, դիվանագետներ, հայ համայնքի ներկայացուցիչներ, բազմաթիվ հյուրեր:

Հայկական գորգագործության ավանդույթների, զարդանախշերի և գորգերի պատրաստման առանձնահատկությունների մասին դասախոսությամբ հանդես է եկել Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի դիզայնի և դեկորատիվ-կիրառական արվեստի ամբիոնի վարիչ Անուշ Եղիազարյանը:

Միջոցառումն ուղեկցվել է հայկական ժողովրդական երգ ու պարով։

komitas

«Дорогой вечности»: в Музее-институте Комитаса состоится концерт трио «Деллалян»

6 сентября 2016 года в 19:00 в Музее-институте Комитаса состоится концерт «Дорогой вечности». Вечер начнется с показа фильма, рассказывающего о трио «Деллалян», за которым последует исполнение произведений композитора А. Деллаляна трио «Деллалян»: Левон Мурадян (виолончель), Марина Деллалян (фортепиано), Нарине Деллалян (скрипка) (с при участии заслуженного артиста РА, пианиста Айк Меликяна). Вы услышите такие произведения композитора, как «Соната», «Соната-поэма» и «Комитасу посвящается». Вход бесплатный.

ван

Арцахские концерты этнографического ансамбля «Ван»

ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ՝ ս. թ. օգոստոսի 31-ից սեպտեմբերի 3-ը, «Վան» ազգագրական համույթը համերգային ծրագրով մասնակցել է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անկախության 25-ամյակին նվիրված միջոցառումներին: Համույթը, օգոստոսի 31-ին՝ բացօթյա համերգով հանդես է եկել Ստեփանակերտի հրապարակում, իսկ սեպտեմբերի 2-ին՝ Շուշիում: Ծրագրում ընդգրկված էին Արցախի ու Վասպուրականի աշխատանքային երգեր, Վանա թռնոցիներ, կատակերգեր, հայրենասիրական երգեր և պարեր:

 Հավելենք, որ «Վան» ազգագրական համույթը ստեղծվել է Հայրիկ և Մարո Մուրադյանների նախաձեռնությամբ` 1979 թվականին, Երևանի Կ. Մարքսի անվան պոլիտեխնիկական ինստիտուտում գործող «Վան» քառաձայն խմբի հիման վրա: Վերջին տարիներին համույթն ակտիվորեն մասնակցում է ՀՀ մարզերում և Արցախում կազմակերպվող տարբեր մշակութային միջոցառումների:
germaniayum

Days of Armenian Culture in Germany

1998 թվականից ի վեր` «Հայաստանի Հանրապետության մշակույթի նախարարության, Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարության և Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության Սաքսոնիա-Անհալթ երկրամասի մշակույթի, կրթության նախարարության միջև գիտության, կրթության և մշակույթի բնագավառներում հե­տա­գա համագործակցության մասին» պարբերաբար ստորագրվող եռակողմ փոխըմբռնման hուշագրերի շրջանակներում ԳԴՀ Սաքսոնիա-Անհալթ երկրամասի հետ ակտիվ համագործակցություն է իրականացվում: Համագործակցության շրջանակներում փոխադարձաբար անցկացվում են Հայաստանի մշակույթի օրեր` Գերմանիայում և Գերմանիայի մշակույթի օրեր` Հայաստանում: Մինչ այժմ, Հայաստանում Գերմանիայի մշակույթի օրեր են անցկացվել 2005, 2007, 2009 և 2015 թվականներին: 2015 թվականի սեպտեմբերի 22-27-ը, Հայաստանում Գերմանիայի մշակույթի օրերի շրջանակում կայացել է «Պատկերներ մի երկրից. Արևելագերմանական լուսանկար­չությունը 1945-1995 թթ.» խորագրով լուսանկարչական ցուցահանդեսը և «Վոկալ Մոդեռն» երգչախմբի (գեղարվեստական ղեկավար` Քրիստֆ­րիդ Բրոյդել, ծրագրի ղեկավար` Թոմաս Բուխհոլց) համերգները Երևանում և Չարեն­ցա­վանում: Հայաստանի մշակույթի օրեր Գերմանիայում անցկացվել են 2004 և 2014 թվականներին: 

Վերջինիս ընթացքում պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել 2016 թվականին Հայաստանի մշակույթի օրերն անցկացնել Բեռլինի Եվրոպական մշակույթների թանգարանում: Հայաստանի մշակույթի օրերը կանցկացվեն Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությունում, Հայաստանի Հանրապետության դեսպանության աջակցությամբ` օգոստոսի 19-ից նոյեմբերի 6-ը: Մշակույթի օրերի բացման արարողությունը կկայանա օգոստոսի 19-ին, Բեռլինի Եվրոպական մշակույթների թանգարանում, որի ընթացքում ողջյունի խոսքով հանդես կգան Բեռլինի պետական թանգարանների գլխավոր տնօրեն Միխայիլ Այզենհաուերը, Գերմանիայում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Աշոտ Սմբատյանը և Եվրոպական մշակույթների թանգարանի տնօրեն Էլիզաբեթ Թիթմայերը: Բացման պաշտոնական արարողությանը կհաջորդի «Միքայել Ոսկանյան և ընկերներ» էթնո-ջազ խմբի ելույթը:

Մշակույթի օրերի շրջանակներում նախատեսվում է Էրոլ Գուրյանի «Թերա ԱՐՄԵՆԻԱ. հայացք դեպի երազանքների վայրեր» խորագրով ցուցահանդեսը, փարաջանովյան երեկո` նվիրված Ս. Փարաջանովի կյանքին և գործունեությանը: Միջոցառման ընթացքում դասախոսությամբ հանդես կգա Ս. Փարաջանովի տուն-թանգարանի տնօրեն Զ. Սարգսյանը, կցուցադրվի «Նռան գույնը» ֆիլմը: Մշակույթի օրերի հիմնական միջոցառումներից է «Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ» երգչախմբի (գեղարվեստական ղեկավար` Տ. Հեքեքյան) համերգը, որը կկայանա Բեռլինի ֆիլհարմոնիկ սրահում և կնվիրվի Հայաստանի անկախության 25-ամյակին: Հավելենք, որ մշակույթի օրերի ծրագրին իրենց մասնակցությունն են բերում գիտնականներ, մշակույթի գործիչներ և հայ համայնքի ներկայացուցիչներ: Գերմանացի անվանի մշակութաբանների և արվեստագետների կողմից կներկայացվեն Հայաստանին և նրա բնաշխարհին, հայ եկեղեցու պատմությանը, հայ գրականությանն ու գրատպությանը նվիրված թեմատիկ դասախոսություններ, քննարկումներ, վիրտուալ ցուցադրություններ, գրական ընթերցումներ, ինչպես նաև կլոր սեղան՝ «Հայրենիք–ինքնություն–զգացմունքներ» թեմայով: 

Մշակույթի օրերի ընթացքում ներկաներին կմատուցվեն հայկական տաք և սառը ուտեստներ: Ծրագիրը կեզրափակվի նոյեմբերի 4-ի համերգով, որին կմասնակցի երգահան Ստեփան Գանտրալյանը: Նշենք նաև, որ 2011 թվականից ի վեր, ամենամյա «Հայ մշակույթի օրեր» են անցկացվում նաև ԳԴՀ Բադեն-Վյուրթենբերգ երկրամասում` Շտուտգարտում:

mariam-aslamazyan

Презентация книги «Дафтар жизни» художницы Мариам Асламазян

Ս. թ. սեպտեմբերի 3-ին, ժամը 14:00-ին, Ռուսական արվեստի թանգարանում (պրոֆեսոր Ա. Աբրահամյանի հավաքածու)՝ Գյումրի քաղաքի Մարիամ և Երանուհի Ասլամազյան քույրերի պատկերասրահի հետ համատեղ կանցկացվի նկարիչ Մարիամ Ասլամազյանի «Կյանքի դավթարը» ինքնակենսագրական պատումների ժողովածուի շնորհանդես-վաճառքը: Գրքի վաճառքից ստացված հասույթը կուղղվի Ասլամազյան քույրերի պատկերասրահի բարենորոգմանը:

Մարիամ Ասլամազյանի կյանքը անմնացորդ նվիրում էր արվեստին: Նկարիչն ապրել է մոտ մեկ դար՝ վրձինը ձեռքին, իսկ կյանքի վերջին տարիներին, ի մի բերելով արածն ու չարածը, գրել է «Կյանքի դավթարը» պատումների գիրքը: Մ. Ասլամազյանը, իրեն բնորոշ անկեղծությամբ և սեփական դիտարկումներով վերլուծել է իր ապրումները, պատմել կյանքի դժվարին տարիների ու երջանիկ դիպվածների մասին, անդրադարձել իր ընկերների՝ Մարտիրոս Սարյանի, Սեդրակ Առաքելյանի, Վազգեն Առաջին կաթողիկոսի, Ինդիրա Գանդիի և այլոց հետ հանդիպումների թանկ հուշերին: Հեղինակն իր տեսանկյունից վերանայել է խորհրդային, հետպատերազմյան տարիները և բնորոշել դրանց հետևանքները: Պատումների գիրքն առաջին անգամ հրատարակվել է 2000 թվականին, Մոսկվայում` հեղինակ Մ. Ասլամազյանի միջոցներով: 2016 թվականին «Կյանքի դավթար» ինքնակենսագրականը վերահրատարակվել է:

Հավելենք նաև, որ ԽՍՀՄ և ՀԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ Մարիամ Ասլամազյանի ստեղծագործությունների ամբողջական հավաքածուն գտնվում է Գյումրու Ասլամազյան քույրերի պատկերասրահում, իսկ նկարչի ստեղծագործություններն այսօր զարդարում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահի, Ռուսաստանի Դաշնության, Չինաստանի, Հնդկաստանի, Ֆրանսիայի՝ շուրջ 50 ճանաչված թանգարանների հավաքածուներն ու մշտական ցուցադրությունները: