haci-paraton

«Հացի փառատոն»՝ Գյումրիում

Ս. թ. սեպտեմբերի 25-ին, ժամը 13:00-ին, Գյումրու Վարդանանց հրապարակին հարող Աբովյան փողոցում կանցկացվի հացի փառատոն: ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ` 2013 թվականից մեկնարկած փառատոնն այս տարի կշարունակվի ուշագրավ ու ինքնատիպ դրսևորումներով: Կազմակերպիչն է Մ. Նալբանդյանի անվան Գյումրու պետական մանկավարժական ինստիտուտը, իսկ աշխատանքներին համագործակցող կառույցները` ՀՀ ԳԱԱ Շիրակի հայագիտական հետազոտությունների կենտրոնը, ՀՀ Շիրակի մարզի կրթության, մշակույթի և սպորտի վարչությունը, Հայաստանի գրողների միության Շիրակի մարզային բաժանմունքը և Գյումրու գեղագիտության ազգային կենտրոնը:

Փառատոնի ընթացքում նախատեսվում են հացարարման գործընթացի ցուցադրություններ. հանրապետության տարբեր քաղաքների հրուշակարանների և հացի արտադրամասերի վարպետներն առանձին տաղավարներով կներկայացնեն իրենց պատրաստած հացատեսակները: Միջոցառման շրջանակում հանդես կգան նաև թատերական և պարային խմբեր: Այս տարի հացի տոնը կտեղափոխվի փողոց, կներկայացվեն գյումրեցու ավանդական կենցաղը, արհեստներն ու արհեստավորական ավանդույթները, Ալեքսանդրապոլ-Գյումրու՝ հին քաղաքի երևելիների թատերականացված կերպարները (Ձիթողցյաններ, Ծաղիկյաններ, Քյանդարովենք, Խոյեցոնք, Քեշիշյաններ, Դրամփյաններ, Սանոյաններ, Կարայաններ, Սելյանովներ)՝ կենսապատումներով և պատվանուն տոհմածառերով:

Հացի փառատոնը, հատկապես, արժևորվում է նրանով, որ «Լավաշ, ավանդական հացի պատրաստումը, նշանակությունը և մշակութային դրսևորումները Հայաստանում» մշակութային տարրը 2014 թվականին ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մարդկության ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ներկայացուցչական ցանկում:

Փառատոնի նպատակն է նպաստել հացարարման առանձնահատուկ նշանակություն ունեցող ժողովրդական սովորության պահպանմանն ու տարածմանը, տեղեկություններ հաղորդել հացի ստեղծման պատմության, ժողովրդի սովորութամշակութային կենցաղում մշտապես գոյություն ունեցող հացի պաշտամունքի ու հավատալիքների վերաբերյալ:

Միաժամանակ կարևորվում են մարզի մշակութային կյանքի աշխուժացումը, ավանդական մշակութային արժեքների պահպանումն ու փոխանցումը:

asexnagorcutyan-varpetner

Հայ ասեղնագործ վարպետների աշխատանքները՝ ժողովրդական արհեստագործության և դեկորատիվ-կիրառական արվեստի

ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ՝ ս. թ. սեպտեմբերի 10-ին հայ ասեղնագործ վարպետները մասնակցել են Մոսկվայի շրջանի Սերգիև Պոսադ քաղաքում կայացած «Ռուսկայա մատրյոշկա» խորագիրը կրող ժողովրդական արհեստագործության և դեկորատիվ-կիրառական արվեստի միջազգային փառատոնին:

 

ՌԴ Մոսկվայի մարզի մշակույթի նախարարության աջակցությամբ իրականացվող փառատոնն ուղեկցվել է գեղարվեստական խմբերի համերգներով, ժողովրդական արհեստագործության և դեկորատիվ-կիրառական արվեստի ցուցահանդեսի իրականացմամբ: Հայկական տաղավարում ցուցադրվել են Արփի Ավդալյանի ասեղնագործ զարդերն ու նկարները, Արմինե Խաչատրյանի դեկորատիվ-կիրառական արվեստի նմուշները՝ ասեղնագործ սփռոցներ, բարձի երեսներ, ծածկոցներ և այլն: Ներկայացված աշխատանքներն  իրենց ինքնատիպությամբ և ազգային արվեստին բնորոշ առանձնահատկություններով բարձր են գնահատվել կազմակերպիչների, հյուրերի և այցելուների կողմից, ինչի շնորհիվ ասեղնագործ վարպետներն արժանացել են դիպլոմների:

 

Հավելենք, որ ասեղնագործ վարպետների ներկայացրած աշխատանքները կիրառական արվեստի ավանդական այս ճյուղի՝ դարերից եկող ավանդույթի շարունակականության վկայությունն են, քանի որ վերարտադրում են հայկական ազգային զարդանախշերը և մանրանկարչության հարուստ զարդամոտիվները:

silvi

Կբացվի ֆրանսահայ նկարիչ Ասիլվայի անհատական ցուցահանդեսը

ՀՀ մշակույթի նախարարության և Ֆրանսիայում ՀՀ դեսպանության աջակցությամբ՝ ս. թ. սեպտեմբերի 16-ին, ժամը 15:00-ին, Երևանի ժամանակակից արվեստի թանգարանում կբացվի ֆրանսահայ նկարիչ Ասիլվայի անհատական ցուցահանդեսը: Ցուցադրությունը կրում է «Ոսկե հատման ինքնաբուխ մտահղացմամբ» խորագիրը և նվիրվում Հայաստանի Հանրապետության անկախության 25 ամյակին: Կներկայացվի նկարչի տարբեր տարիների ստեղծած շուրջ 40 աշխատանք

Ցուցահանդեսը կգործի մինչև ս. թ. հոկտեմբերի 4-ը: 

Արմատներով հայ Ասիլվան (Սիլվա Առաքելյան) ծնվել է Ստամբուլում, ավարտել է տեղի Հինդլյան դպրոցը, ապա տեղափոխվել Ֆրանսիա, որտեղ ուսումը շարունակել է «Նոտր Դամ դը Սիոն» դպրոցում, այնուհետև՝ Սորբոնի համալսարանում մաթեմատիկա և փիլիսոփայություն է ուսումնասիրել: Նկարել  սկսել է արդեն հասուն տարիքում: Հեղինակ է մի քանի աշխատության, որտեղ ուսումնասիրել է «ոսկե հատման» սկզբունքի օգտագործումը Ռեմբրանդտի և Սյորայի կտավներում: Ստեղծագործում է հիմնականում աբստրակտ գեղանկարչության բնագավառում: Գործերին բնորոշ են արդիական ազատ ձևերի ճարտարապետական դինամիկ կառույցն ու գունային ներդաշնակությունը: Նկարիչը փոխկապակցում է մաթեմատիկական և փիլիսոփայական հայացքները: Անհատական ցուցահանդեսներ է ունեցել Եվրոպայում, ԱՄՆ-ում, Չինաստանում, Ճապոնիայում և այլուր: Նրա աշխատանքները գտնվում են աշխարհի տարբեր թանգարաններում, մասնավոր հավաքածուներում և համարվում ձեռքբերումներ՝ պետությունների և թանգարանների համար: 

Զգալի է Ասիլվայի վաստակը արվեստի բնագավառում. նա տարբեր տարիների ղեկավարել և ղեկավարում է Փարիզում գործող մի շարք մշակութային կազմակերպություններ, նաև ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Պլաստիկ արվեստի միջազգային ընկերակցության» հիմնադիրն է:

hortus-musicos

«Երևանյան հեռանկարներ» միջազգային երաժշտական փառատոնի շրջանակում կկայանան «Հորտուս Մուզիկուս» խմբի համերգը

«Երևանյան հեռանկարներ» միջազգային երաժշտական փառատոնը հիմնվել է 2000 թվականին և համարվում է Եվրոպայի առաջատար փառատոներից մեկը: Այն անցկացվում է ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի բարձր հովանու ներքո, ՀՀ մշակույթի նախարարության, Երևանի քաղաքապետարանի աջակցությամբ: Փառատոնն այս տարի նվիրվում է Հայաստանի Հանրապետության անկախության 25-ամյակին: Ս. թ. սեպտեմբերի 14-ին, ժամը 19:00-ին, Արամ Խաչատրյան համերգասրահում կկայանա «Երևանյան հեռանկարներ» 17-րդ միջազգային երաժշտական փառատոնի հերթական համերգը՝ էստոնական «Հորտուս Մուզիկուս» երաժշտախմբի (գեղարվեստական ղեկավար և դիրիժոր՝ Անդրես Մուստոնեն) մասնակցությամբ: Համերգին կներկայացվի «Շողացող վերածնունդ», «Փայլուն բարոկկո» խորագրերով ծրագիրը, որը մի մեծ երաժշտական ճանապարհորդություն է՝ դարերի խորքից մինչև այսoր: Ս. թ. սեպտեմբերի 15-ին, Բյուրականի արվեստի ակադեմիայում կկայանա «Հորտուս Մուզիկուս» երաժշտախմբի մեկ այլ ծրագրով համերգը, որի ընթացքում կհնչեն հրեական երգեր ու ավանդական երաժշտություն, հատվածներ «Կարմինա Բուրանա» ձեռագրերի շարքից: Հավելենք, որ «Հորտուս Մուզիկուսը» Եվրոպայի մշտապես գործող ամենահին խմբերից մեկն է, որն ունի իր ինքնատիպ ոճը: Երաժշտախմբի յուրաքանչյուր ելույթ միջնադարյան հագուստների և յուրօրինակ գործիքների օգտագործմամբ մի բեմականացում է:

xachmeruk

«Հայաստանը խաղաղության խաչմերուկում» հինգերորդ միջազգային ֆոլկլորային փառատոն

ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ, «Ավանդական տոների վերածնունդ» հասարակական կազմակերպությունը՝ ս. թ. սեպտեմբերի 14-18-ը կիրականացնի «Հայաստանը խաղաղության խաչմերուկում» հինգերորդ միջազգային ֆոլկլորային փառատոնը: Այն այս տարի անցկացվում է «Ժողովրդական մշակույթը խաղաղության լեզուն է» կարգախոսի ներքո և նվիրվում Հայաստանի Հանրապետության անկախության 25-ամյակին: Արդեն ավանդական դարձած փառատոնը միտված է ժողովրդական մշակույթի պահպանմանն ու հանրահռչակմանը, ինչպես նաև միջազգային մշակութային երկխոսության խթանմանը:

 

«Հայաստանը խաղաղության խաչմերուկում» հինգերորդ միջազգային ֆոլկլորային փառատոնին արտերկրից կմասնակցեն. Լատվիայից՝ «Սաուցեյաս» ժողովրդական երգի ու նվագարանների, Իտալիայից՝ «Զեզիգրադ» ժողովրդական թատրոնի, Բուլղարիայից՝ «Հասկովո» պարային, Իրանից՝ «Ռահավարդե Պարսիան» ժողովրդական գործիքների և Քաշանի տիկնիկների թանգարանի թատերական խմբերը: Հայաստանից կմասնակցեն «Տոնացույց», «Մասունք», «Վարք Հայոց», «Ոստան», «Նարեկացի» ավանդական, ինչպես նաև «Աթուռ» ասորական ազգային երգի ու պարի խմբերը:

 

Փառատոնի բացման հանդիսավոր արարողությունը տեղի կունենա սեպտեմբերի 14-ին, ժամը 12:00-ին, Բյուրականում գտնվող «Տոնացույց» կենտրոնում, իսկ եզրափակիչ համերգը՝ սեպտեմբերի 18-ին, ժամը 19:00-ին, Երևանի Առնո Բաբաջանյան համերգասրահում:

 

Փառատոնի ընթացքում տեղի կունենան համերգներ, երթեր, ցուցահանդեսներ. Բյուրականում գործող «Տոնացույց» կենտրոնում՝ տիկնիկների, Գյումրիում՝  հայկական ավանդական ուտեստների,  Պերճ Պռոշյանի տուն-թանգարանում՝ ավանդական արհեստների ցուցադրություններ: Փառատոնի ծրագիրը ներառում է նաև «Խաղաղության մշակույթ» թեմայով հանդիպում՝ Բյուրականի արվեստի ակադեմիայում:

 

axava

Հայկական հոգևոր երաժշտությունը՝ «Ախավա» միջազգային երաժշտական փառատոնում

  Ս. թ. սեպտեմբերի 8-11-ը, Գերմանիայի Էրֆուրտ քաղաքում անցկացվող «Ախավա» միջազգային երաժշտական փառատոնի շրջանակում կներկայացվի հայկական, բյուզանդական և հրեական հոգևոր խմբերգային երաժշտություն:

 Փառատոնի եզրափակիչ համերգին, որը կկայանա սեպտեմբերի 11-ին, հայկական հոգևոր երաժշտության կատարումներով հանդես կգա Գերմանիայի հեղինակավոր երգչախմբերից մեկը՝ Լայպցիգի ռադիոյի պետական երգչախումբը: Համերգին, արպես մենակատար, կմասնակցի նաև Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի մեներգիչ, միջազգային մրցույթների դափնեկիր, Լիպարիտ Ավետիսյանը /տենոր/: Որպես այս համերգի իրագործման խորհրդատու` Գերմանիա է հրավիրվել նաև «Հովեր» պետական կամերային երգչախմբի գեղարվեստական ղեկավար, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Սոնա Հովհաննիսյանը:
evropakan-jarangutyun

Հայաստանում եվրոպական ժառանգության օրերին պատմամշակութային հուշարձանների այցելություն

Եվրոպական ժառանգության օրերի շրջանակում՝ ս. թ. սեպտեմբերի 24-25-ը, այցելուների համար բաց կլինեն մի շարք պատմամշակութային հուշարձան շենքեր՝ ՀՀ Ազգային ժողովի շենքը, Երևանի կոնյակի գործարանը, Երևանի Արարատ կոնյակի-գինու-օղու կոմբինատը, Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնը, Աստղադիտարանի գլխավոր մասնաշենքը, Ազգային գրադարանի գլխավոր մասնաշենքը, որոնք սովորական օրերին փակ են զանգվածային հաճախումների համար: 

Նախնական գրանցման համար զանգահարել ՀՀ մշակույթի նախարարություն՝ հետևյալ հեռախոսահամարներով. (011) 52 39 33, (011) 51 63 10: 

Մասնակցության հայտերն ընդունվում են մինչև ս. թ. սեպտեմբերի 12-ը:

komitas

Հավերժության ճամփով. Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտում տեղի կունենա «Դելլալյան» տրիոյի համերգը

Ս. թ. սեպտեմբերի 6-ին, ժամը 19:00-ին, Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտում տեղի կունենա «Հավերժության ճամփով» խորագրով համերգը: Երեկոն կսկսվի Հարություն Դելլալյանի մասին պատմող ֆիլմի ցուցադրումով: Այնուհետև, կոմպոզիտոր Հ. Դելլալյանի ստեղծագործությունների կատարումներով հանդես կգան «Դելլալյան» տրիոն՝ Լևոն Մուրադյան, /թավջութակ/, Մարինա Դելլալյան /դաշնամուր/, Նարինե Դելլալյան /ջութակ/ և ՀՀ վաստակավոր արտիստ, դաշնակահար Հայկ Մելիքյանը: Կհնչեն կոմպոզիտորի «Սոնատ», «Սոնատ-Պոեմ», «Նվիրում Կոմիտասին» ստեղծագործություննեը:

ван

«Վան» ազգագրական համույթի արցախյան համերգները

ՀՀ մշակույթի նախարարության աջակցությամբ՝ ս. թ. օգոստոսի 31-ից սեպտեմբերի 3-ը, «Վան» ազգագրական համույթը համերգային ծրագրով մասնակցել է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անկախության 25-ամյակին նվիրված միջոցառումներին: Համույթը, օգոստոսի 31-ին՝ բացօթյա համերգով հանդես է եկել Ստեփանակերտի հրապարակում, իսկ սեպտեմբերի 2-ին՝ Շուշիում: Ծրագրում ընդգրկված էին Արցախի ու Վասպուրականի աշխատանքային երգեր, Վանա թռնոցիներ, կատակերգեր, հայրենասիրական երգեր և պարեր:

 Հավելենք, որ «Վան» ազգագրական համույթը ստեղծվել է Հայրիկ և Մարո Մուրադյանների նախաձեռնությամբ` 1979 թվականին, Երևանի Կ. Մարքսի անվան պոլիտեխնիկական ինստիտուտում գործող «Վան» քառաձայն խմբի հիման վրա: Վերջին տարիներին համույթն ակտիվորեն մասնակցում է ՀՀ մարզերում և Արցախում կազմակերպվող տարբեր մշակութային միջոցառումների:
hasmik-poghosyna'

ՀՀ մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանը կայցելի մշակութային կրթական հաստատություններ

Սեպտեմբերի 1-ին ՀՀ մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանը կայցելի Պ. Չայկովսկու անվան միջնակարգ երաժշտական մասնագիտական դպրոց և Երևանի պարարվեստի պետական քոլեջ՝ մասնակցելու գիտելիքի օրվա կապակցությամբ իրականացվող միջոցառումներին:

 Պ. Չայկովսկու անվան միջնակարգ երաժշտական մասնագիտական դպրոցը, «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի ծրագրերի շրջանակներում՝ շուրջ մեկամյա հիմնանորոգումից հետո, կրկին դռները կբացի ավելի քան 600 աշակերտի առջև: Դպրոցը հիմնադրվել է 1939 թվականին՝ ստանձնելով հայկական երաժշտարվեստի և երաժշտական կրթության դարբնոցի առաքելությունը:
 

Երևանի պարարվեստի պետական քոլեջը միակ մասնագիտացված մշակութային կրթօջախն է, որի սաները ստանում են միջազգային չափանիշներին համապատասխան կրթություն՝ «Դասական պար» և «Ժողովրդական պար» մասնագիտությունների գծով: 2016 թվականի օգոստոսից, պետբյուջեի միջոցներով իրականացվում է քոլեջի հիմնանորոգումը, որն ավարտին կհասցվի տարեվերջին, իսկ քոլեջի պատուհանների փոխարինումն այս ամռան ընթացքում իրականացրել է Հայաստանի վերականգնվող էներգետիկայի և էներգախնայողության հիմնադրամը, որը նախատեսում է մինչև տարեվերջ ավարտել նաև տանիքի ջերմամեկուսացման և մուտքի դռների փոխարինման աշխատանքները: