Ժողովրդական արվեստների թանգարանում նոյեմբերի 3-ին, ժամը 18:00-ին տեղի կունենա «Հյուսքեր և հանգույցներ» խորագրով դասախոսությանը, որը կվարի ժողովրդական վարպետ Լուսինե Մխիթարյանը:
Դասախոսությանը կներկայացվի հյուսքերի և հանգույցների կառուցվածքը՝ ըստ տարածաշրջանների ու ժամանակաշրջանների, կխոսվի «Հայկական հանգույց» անվանման ծագման մասին, ինչպես նաև հնարավորություն կստեղծվի ծանոթանալու տարբեր ազգերի կիրառական արվեստում օգտագործվող դեկորատիվ հանգույցներին։
Մուտքն ազատ է։ Հասցեն՝ Աբովյան 64։
Հոկտեմբերի 27-ին «Նարեկացի» արվեստի միությունում տեղի ունեցավ արդեն ավանդույթ դարձած «Մեր պարերը և մենք» հայկական պարի բաց դասը «Կարին» ավանդական երգի-պարի խմբի գեղարվեստական ղեկավար, ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ Գագիկ Գինոսյանի գլխավորությամբ:
Հոկտեմբերի 26-ին Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտում տեղի ունեցավ «Հայել-պարել» կրթական ծրագիրը «Մենք» ազգային պարի խմբի հետ։
Ծրագրի մասնակիցերն էին Երևանի Շառլ Ազնավուրի անվան մշակույթի և արվեստի պետական քոլեջի սաները:
Հոկտեմբերի 24-ին Հայաստանի պատմության թանգարանում տեղի ունեցավ «Հայաստանի անտիկ շրջանի կարասային թաղումների մշակույթը» խորագրով բանախոսություն, որը վարեց ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի Արցախի ժառանգության հետազոտության խմբի գիտաշխատող պ.գ.թ. Արմինե Գաբրիելյանը։
Բանախոսության ընթացքում ներկայացվեցին ՀՀ Բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի ֆինանսական աջակցությամբ իրականացված գիտական թեմայի հետազոտության ընթացքն ու արդյունքները, կարասային թաղման ծեսի առանձնահատկությունները, բնութագրական գծերը և տարածման սահմանները:
Բանախոսը հատուկ անդրադարձ կատարեց ՀՀ մարզերում և Արցախի Հանրապետության տարածքում հայտնաբերված կարասային թաղումներին, որոնք ներկայացված են Հայաստանի պատմության թանգարանում գործող «Կարասի ֆենոմենը թաղման ծեսում. կարասային թաղումների մշակույթն անտիկ Հայաստանում» ժամանակավոր ցուցադրությունում։
Ամփոփվել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության «Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պահպանության ծրագրեր» անվանակարգով 2023 թ. դրամաշնորհային մրցույթին հավանության արժանացած «Ավանդական խաղերի գրառումներ Հայաստանի Հանրապետության Արագածոտնի մարզում» ծրագիրը: Ամփոփիչ միջոցառումները կայացել են Երևանի թիվ 104 հիմնական դպրոցում և Օհանյան կրթահամալիրում տեղի ունեցած սեմինար-քննարկումներով:
Ծրագիրն անցկացվել է «Հենք» գիտամշակութային հասարակական կազմակերպության նախաձեռնությամբ, որի ընթացքում երիտասարդ հետազոտողների խումբը ՀՀ Արագածոտնի մարզի Ուշի, Օհանավան, Թթուջուր, Եղիպատրուշ, Ձորագլուխ համայնքներում իրականացրել է ավանդական խաղերի գրանցումներ: Համայնքների տարբեր տարիքի շուրջ 50 շահառուների շրջանում գրանցվել են 115 բազմաբնույթ խաղեր:
Ծրագրի հարցազրույցներից վերծանվել և առանձնացվել են գրանցված խաղերի պատումները, որոնց հիմքով էլեկտրոնային շտեմարան է կազմվել՝ https://tinyurl.com/yy5c8nd5, իսկ տեսագրված նյութերով պատրաստվել է 6 տեսաֆիլմ, որոնց կարելի է ծանոթանալ հետևյալ հղումով՝ https://tinyurl.com/mr2fphdv:
Գրառված նյութերը՝ համապատասխան դասակարգմամբ և գիտական վերլուծությամբ, ներկայացվել են 2023 թ. հունիսի 20-ին Թալինում տեղի ունեցած «Արագածոտնի պատմամշակութային նկարագիր» խորագրով գիտաժողովում:
Ծրագրի ամփոփումը տեղի է ունեցել վերոնշյալ դպրոցներում, որտեղ 70 աշակերտներ ծանոթացել են գրառված խաղերին, տեղի են ունեցել քննարկումներ և խաղերի գործնական ուսուցումներ:
Ծրագրի նպատակն է նպաստել երեխաների շրջանում խաղերի կենսունակության ապահովմանն ու բակային միջավայրերում կիրառմանը, ինչպես նաև պահպանմանն ու փոխանցմանը:
“Today Art Initiative” կազմակերպությունը “Pariahs: Performing Europe’s Historical Memory” նախագծի շրջանակներում, սկսել է համատեղ ստեղծագործման աշխատարաններ և վարպետության դասեր Այնթափ գյուղում:
Հոկտեմբերի 20-ին Այնթափ գյուղում տեղի ունեցավ ժանեկագործության աշխատարանը՝ Վանիա Մսրիէի ղեկավարությամբ: Աշխատարանի նպատակն էր մասնակիցներին ծանոթացնել հայկական ժանեկագործության հմտություններին ու համատեղ ներդրված ստեղծագործական ջանքերով ստեղծել մեկ ընդհանուր աշխատանք:
Հայկական ժանյակը հայ ժողովրդի հետ անցել է բազմաթիվ փորձություններ, պահպանել իր պարզությունն ու հասել մեր օրեր: Նյութի մատչելիության, գործիքների համեմատաբար պարզ ձևերի, դրա հետ մեկտեղ՝ գեղարվեստական արտահայտչության լայն միջոցների շնորհիվ ժողովրդի մոտ լայն տարածում ստացած և սիրված զբաղմունքներից մեկն է եղել։ Նուրբ ասեղնագործ ժանյակներում պահպանվել են տիեզերքի, բուսական ու կենդանական, երկրաչափական հնագույն զարդամոտիվներ, գրպանիկներ և այլն :
Վանիա Մսրիէ Գարաճեանը ծնվել է Սիրիայի Հալեպ քաղաքում: Նրա նախնիները գաղթել են Կիլիկիայի Այնթափ քաղաքից: Ասեղնագործության ու ժանեկագործության սերը Վանիայի մեջ սկսել է փոքր տարիքից։ Ինքնաշխատությամբ և դժվարությամբ հայկական ասեղնագործության (Մարաշ, Սվազ, Այնթապ, ՈՒրֆա, Քիլիս, Վանի ժանյակ ևայլն) գաղտնիքները յուրացնելով, Վանիան այսօր ունի իր անձնական ապրանքանիշը՝ Վանարթ Ձեռարվեստ անունով, որը, բացի ձեռքով ասեղնագործությունից, հայկական նախշազարդերը կիրառում է համակարգչային մեքենայով։
Հոկտեմբերի 20-ին Ժողովրդական արվեստների թանգարանում տեղի ունեցավ «Մեր երգերը և մենք» նախաձեռնության հայկական ժողովրդական երգերի բաց դասը, այս անգամ նվիրված Արցախ աշխարհի երգերին։ Միջոցառումը անցկացրեց երաժշտագետ Զավեն Թագակչյանի սան, արմատներով արցախցի Լուսինե Դավությանը։
Կայացավ «Գորգագործական մշակույթի ծագումնաբանությունը. փորձաքննության հիմնահարցեր» խորագրով հերթական դասախոսությունը: ՀՊՄՀ Գեղարվեստական կրթության ֆակուլտետի՝ Արվեստի պատմության տեսության և մշակութաբանության ամբիոնի ուսանողները բաց և ինտերակտիվ շփման և հետաքրքիր հարցադրումների միջոցով հնարավորություն ստացան ավելի լավ պատկերացում կազմելու գորգի, դրա շուրջ հյուսվող ավանդույթների և տիպական առանձնահատկությունների մասին:
Դասախոսությունն անցկացրեց Փորձագիտական կենտրոնի փորձագետ, գորգագետ, պ.գ.թ. Աշխունջ Պողոսյանն, ով այս անգամ անդրադարձ կատարեց «Միջնադարյան Հայասանի գորգագործական ավանդույթներին, տիպաբանության և դասակարգման առանձնահատկություններին»:
Դասընթացին մասնակցել ցանկացողները կարող են միանալ ձևավորված խմբին:
Մուտքն ազատ է:
Դասընթացի վերաբերյալ հարցերի դեպքում կարող եք զանգահարել՝ (011) 29-71-13, (011) 29-71-18:
Այնթապում հայերը զբաղվում էին արհեստագործությամբ, առևտրով, մետաղամշակությամբ, ոսկերչությամբ, քարգործությամբ: Հին ու տարածված արհեստ էր ոստայնանկությունը՝ հյուսվածքեղեն պատրաստելը: Այնթապը հայնտնի էր բրդյա գործվածքներով, գոտեգործությամբ: Կարպետագործությունը հասել էր արվեստի բարձրության: Այն առանձնապես աչքի էր ընկնում ասեղնագործությամբ, որը կրում էր քաղաքի անունը: Այնթապում ասեղնագործում եին սեղանի ծաղկազարդ սփռոցներ, ծածկոցներ, բարձի երեսներ, թաշկինակներ, կարովի ժանյակներ, որոնցով զարդարում էին գլխաշորերը, հագուստը:
Լուսանկարում՝ Տուտուն դուստրերի հետ ասեղնագործելիս, 1940-ականներ, Հալեպ (աջից’ Լուսին Ադամեան, Տուտու, Պիաթրիս Ադամեան): Լուսանկարը’ Պիաթրիս Ադամեանի սեփականություն, Հալեպ։
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի 20-ամյակի կապակցությամբ 2023 թվականի մարտից մեկնարկել էր «Վիքին սիրում է կենսունակ ժառանգությունը» միջազգային քարոզարշավը:
Քարոզարշավի շրջանակում օգոստոսի 1-ից ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության, Հովհաննես Շարամբեյանի անվան ժողովրդական արվեստների թանգարանի նախաձեռնությամբ, «Վիքիմեդիա Հայաստանի» հետ համատեղ, Հայաստանը մրցույթ-նախագծով միացել էր միջազգային այս նախաձեռնությանը։ Նախագիծն ունի երկու բաժին՝ լուսանկարչական և խմբագրական։
«Պաշտպանելով կենսունակ ժառանգությունը» խորագրով լուսանկարչական մրցույթը տեղի ունեցավ կոնվենցիայի համակարգողների եվրոպական ցանցի (European Network of Focal Points) նախաձեռնությամբ:
Լուսանկարչական մրցույթի արդյունքներին կարող եք ծանոթանալ այս հղմամբ` https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Wiki_Loves_Living_Heritage/European_photo_contest/Winners