Մեծն Պապուկի Փառատոն

«Մեծն Պապուկի փառատոն»

Մեծն Պապուկի Փառատոն

Տարիների ընթացքում մեր մշակույթը բազում փոփոխությունների է ենթարկվել՝ մեր ազգային ավանդույթները, ծեսերը փոխարինելով օտարներից փոխառված սովորություններով։ «Վարը Վարենկը»՝ «Տոնացույցի» և «Հեքիաթի տան» հետ միասին, նոր անակնկալ էր պատրաստել՝ ազգային Ամանոր և Սուրբ Ծնունդ։ Դեկտեմբերի 24-ից նրանք մեկնարկեցին Մեծն Պապուկի փառատոնը։
Դարեր շարունակ ձգվող իր պատմության ընթացքում հայ ժողովուրդն ունեցել է երեք Նոր տարի` Կաղանդ, Նավասարդ, Ամանոր անուններով: «Կաղանդ» բառը հայերենում ստացել է նոր տարվա առաջին օրվա նշանակությունը։ Հին հայկական ավանդույթում Ամանորի խորհրդանիշ էր Կաղանդ պապը, ով հայտնվում էր գավազանով և ոչխարի մորթուց պատրաստված քուրքով: Ինչ վերաբերում է տոնածառին, ապա նախկինում հայերն այն հիմնականում փոխարինել են ձիթենու ճյուղերով, որի չոր ճյուղերի վրա գունավոր թելերով կախել են մրգեր, չրեր և խմորեղեն (Կաղանդի ծառը)։
Փառատոնը ներառում էր Նոր տարվա ավետիսների և ազգային պարերի ուսուցում և կատարում, տարբեր ծիսական խաղերի մասնակցություն, տարեհացի ու ասիլ-վասիլների պատրաստում, ավանդական տոնածառի (Կաղանդի ծառ) պատրաստում և այլ հետաքրքիր բաղադրիչներ։ Միջոցառումները տեղի ունեցան Փամբակում, Մեղրաձորում և Բյուրականում։

Հայկական Ամանորը Ժողովրդական արվեստների թանգարանում

Հայկական Ամանորը Ժողովրդական արվեստների թանգարանում

Հայկական Ամանորը Ժողովրդական արվեստների թանգարանում

Հովհաննես Շարամբեյանի անվան ժողովրդական արվեստների թանգարանում տեղի ունեցավ միջոցառում՝ «Հայկական Ամանոր» խորագրով։
Միջոցառման շրջանակում ՀՀ ժողովրդական վարպետ Լալա Մնեյանը ներկայացրեց հայկական ավանդական Նոր տարվա խորհուրդը, ծեսերն ու ավանդույթները, որոնք փոքր-ինչ փոփոխված հասել են մեր օրեր։
Տոնական երեկոյի ծրագիրը շարունակեց «Ոստան» ավանդական երգի-պարի խումբը՝ Նոր տարվա և Սուրբ Ծննդյան տոներին նվիրված կատարումներով։
Իսկ վերջում շատ հետաքրքիր ծեսով միջոցառման մասնակիցները կտրեցին տարեհացը և երգեցին սիրված ավետիսները։
Միջոցառումն իրականացվեց «Կենաց Տուն» մշակութային ՀԿ-ի և «Ոստան» ավանդական երգի-պարի խմբի հետ համատեղ։

Պարատոն

«Պարատոն»

Պարատոն

Դեկտեմբերի 23-ին տեղի կունենա հերթական ՊԱՐԱՏՈՆ միջոցառումը։
ՊԱՐԱՏՈՆԸ միաժամանակ կանցկացվի հետևյալ համայնքներում.
• Գեղարքունիքի մարզ, Ծաղկունք գյուղի բաց դպրոց,
• Վայոց ձորի մարզ, Արենի համայնք, Խաչիկ գյուղի մշակույթի տուն,
• Շիրակի մարզ, Գյումրի (Աբովյան 135),
• Սյունիքի մարզ, Գորիս (Վերիշենի միջնակարգ դպրոց),
• Լոռու մարզ, Վանաձոր (Տիգրան Մեծ, շ․ 2),
• Արցախ, Ստեփանակերտ (Վաղարշ Վաղարշյան 7)։
Այս անգամ միջոցառմանը միացել են՝
• «Կայթ» մշակութային հանգույցը,
• «Գագարին» նախագիծը («Դար» հիմնադրամ),
• Արենիի համայնքապետարանը,
• «Մենք» ազգագրական պարի խումբը,
• «Արև է ելել» նախագիծը,
• «Թագպար» նվագախումբը,
• «Վարը վարենկ» կրթամշակութային ՀԿ-ն,
• «Իրական դպրոց» կրթամշակութային հիմնադրամը։
Պարերի ամսական միջոցառումների ավանդույթը սկիզբ է դրվել շուրջ 20 տարի առաջ՝ «Մեր քաղաքը մեր տունն է» հիմնադրամի, «Կարին» ավանդական երգ ու պարի խմբի և «Նարեկացի» արվեստի միության կողմից։ Նախաձեռնությունը տարիներ շարունակ և առ այսօր, ամեն ամսվա վերջին ուրբաթ օրը մեզ բոլորիս ուս ուսի է շարում Երևանի տարբեր հրապարակներում և սրահներում։
ՊԱՐԱՏՈՆԸ տարիներ շարունակ իրականացվող միջոցառմանը միանալու յուրատեսակ կոչ է Հայաստանի և Սփյուռքի տարբեր համայնքներին, որի նպատակն է միանալ ազգային պարերի մշակույթի տարածման արդեն իսկ ձևավորված ավանդույթին՝ դարձնելով այն համահայկական պարատոն։

Եռախոսություն նախագիծ Խաչիկ գյուղում

Եռախոսություն նախագիծ Խաչիկ գյուղում

Եռախոսություն նախագիծ Խաչիկ գյուղում

Երկրորդ ամիսն է «Արև է ելել» ծրագիրն իր բովանդակությամբ ակտիվացրել է Արենի համայնքի Խաչիկ գյուղի մշակութային կյանքը։
Շարունակելով բռնած ճանապարհը՝ դեկտեմբերի 21-ին Խաչիկի Մշակույթի տանը ծրագիրը ներկայացավ ամանորյա համերգով։ Այս անգամ բեմից հնչեց դափի, թառի և երգի «Եռախոսություն»-ը։ Հայկական ժողովրդական՝ աշուղական, գեղջկական, ազգագրական, հոգևոր և այլ ժանրի երգերն ու երաժշտությունները ներկայացվեցին «Եռախոսություն» նախագծի հիմնադիրներ Արամ Մովսիսյանի և Ալեքսանդր Սահակյանի կողմից։
Միջոցառումն ամփոփվեց «Արև է ելել» ծրագրի շրջանակներում Խաչիկ համայնքում ստեղծված արվեստի կենտրոնի սաների կավի և ասեղնագործության արվեստարանների աշխատանքների ցուցադրությամբ և «Թագպար» նվագախմբի նվագակցությամբ՝ ազգային երգ ու պարի տրամադրությամբ, հայկական կենաց ծառի շուրջ տոնախմբությամբ։

Թաղիքե հրեշտակների պատրաստում Ժողովրդական արվեստների թանգարանում

Թաղիքե հրեշտակների պատրաստում Ժողովրդական արվեստների թանգարանում

Թաղիքե հրեշտակների պատրաստում Ժողովրդական արվեստների թանգարանում

Դեկտեմբերի 20-ին Ժողովրդական արվեստների թանգարանում տեղի ունեցավ թաղիքե հրեշտակների պատրաստման վարպետաց դաս, որն անցկացրեց Բուրաստան Նիկողոսյանը (ԿԵՆԱՑ ՏՈՒՆ մշակութային ՀԿ)։

«Ակունք» պետական ազգագրական համույթը Կապանում

«Ակունք» պետական ազգագրական համույթը Կապանում

«Ակունք» պետական ազգագրական համույթը Կապանում

Դեկտեմբերի 18-ին Կապանի Ալ․ Շիրվանզադեի անվ․ պետական դրամատիկական թատրոնում ելույթ ունեցավ Մարո Մուրադյանի անվան «Ակունք» պետական ազգագրական համույթը․ գեղարվեստական ղեկավար՝ Արթուր Շահնազարյան։
Նախագիծն իրականացվել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության աջակցությամբ։

«Ակունք» ազգագրական համույթը Գորիսում

«Ակունք» ազգագրական համույթը Գորիսում

«Ակունք» ազգագրական համույթը Գորիսում

Դեկտեմբերի 17-ին Գորիսի Վ․ Վաղարշյանի անվ․ պետական դրամատիկական թատրոնում ելույթ ունեցավ Մարո Մուրադյանի անվան «Ակունք» պետական ազգագրական համույթը․ գեղարվեստական ղեկավար՝ Արթուր Շահնազարյան։
Նախագիծն իրականացվել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության աջակցությամբ։

«Տոնածառ և Ավետիսների ուսուցում»

«Տոնածառ և Ավետիսների ուսուցում»

«Տոնածառ և Ավետիսների ուսուցում»

«Հեքիաթի տանը» պատրաստվում են Նոր Տարվա և Սուրբ Ծննդյան տոներին.
դեկտեմբերի 17-ի միջոցառման մասնակիցները միասին զարդարեցին ավանդական տոնածառը և երգեցին Ավետիսներ, պատրաստեցին ծիսական տիկնիկներ Ակլա Մարեն, Ասիլ Բասիլը, վայելեցին անուշաբույր կաթնահունց, ունկնդրեցին Ստվերների թատրոնի ներկայացում և իհարկե Կաղանդ պապի և Սուրբ Ծննդյան պատումները։

Պարենք, երգենք միասին

Պարենք, երգենք միասին

Պարենք, երգենք միասին

Դեկտեմբերի 16-ին Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտում տեղի ունեցավ «Պարենք, երգենք միասին» միջոցառումը։
Ծրագրում՝ հայ ավանդական պարերի ուսուցում «Արեգ» ազգային
պարի խմբի մասնակցությամբ (գեղ. ղեկավար, պարուսույց՝ Արտավազդ Այվազյան) և հայ ժողովրդական երգերի ուսուցում
(երգուսույց` Հասմիկ Բաղդասարյան Դոլուխանյան)։

Երգում ենք ավետիսներ Հասմիկ Բաղրամյանի հետ

Երգում ենք ավետիսներ Հասմիկ Բաղրամյանի հետ

Երգում ենք ավետիսներ Հասմիկ Բաղրամյանի հետ

«Մեր երգերը և մենք» նախաձեռնության հերթական՝ դեկտեմբերի 16-ի հանդիպումը հեքիաթով ու հրաշքով լի էր։
Միջոցառումը տեղի ունեցավ Ժողովրդական արվեստների թանգարանում։ Մասնակիցները երգեցին ավետիսներ, զրուցեցին ավանդական Ամանորի և Սուրբ ծննդյան խորհրդի, ծեսերի մասին։
Միջոցառման հյուրն էր «Տոնացույց» ավանդական տոների և կենցաղային ծեսերի թանգարանի նախագահ, ազգագրագետ Հասմիկ Բաղրամյանը։