Հայկական Տրնդեզի, Բարեկենդանի և ռուսական «Масленица»-ի տոնական միջոցառումներ

Հայկական Տրնդեզի, Բարեկենդանի և ռուսական «Масленица»-ի տոնական միջոցառումներ

Հայկական Տրնդեզի, Բարեկենդանի և ռուսական «Масленица»-ի տոնական միջոցառումներ

Փետրվարի 26-ին «Պորտ Այաս»-ում տեղի ունեցավ հայկական և ռուսական երեք տոները (Բարեկենդան, Տրնդեզ, Масленица) ներկայացնող փառատոն, որի ընթացքում հյուրերը հնարավորություն ունեցան ծանոթանալու երկու մշակույթներին, ազգային երգ ու պարին, ծիսական արարողություններին, ավանդական ուտեստներին։

Բարեկենդանը Խաչիկում

Բարեկենդանը Խաչիկում

Բարեկենդանը Խաչիկում

Ձեզ բարիկենդան,
Մեզ բարի զատի՜կ․․․

Փետրվարի 18-ին Կայթ մշակութային հանգույցի /մասնավորապես՝ Թագպար նվագախմբի/, Կէան կրթամշակութային կենտրոնի, «Արև է ելել» ծրագրի, Խաչիկ գյուղի մշակույթի տան համագործակցությամբ բարեկենդանյան ծիսակարգերն աշխուժացրին Խաչիկ համայնքը։

Նոր կրթական ծրագիր Գյումրիում․ «Ստվերների թատրոն»

Նոր կրթական ծրագիր Գյումրիում․ «Ստվերների թատրոն»

Նոր կրթական ծրագիր Գյումրիում․ «Ստվերների թատրոն»

Մարտի 8-ից Գյումրու ժողովրդական ճարտարապետության և քաղաքային կենցաղի թանգարանում կմեկնարկի նոր կրթական ծրագիր՝ «Ստվերների թատրոն», նախատեսված՝ 7-12 տ. դպրոցականների համար:
Ծրագրի շրջանակներում մասնակիցները կծանոթանան թատրոնի պատմությանը, թատերական ժանրերին և փոքրիկ բեմադրություն կներկայացնեն՝ ստվերների միջոցով:
Մասնակցության համար անհրաժեշտ է գրանցվել նախապես:
Խմբում առավելագույնը՝ 8 մասնակից, տևողությունը՝ 45-60 րոպե:
Հեռ․՝ 041 463600։

 

«Հայաստանի Հանրապետության` անհապաղ պաշտպանության կարիք ունեցող ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ցանկերի գրանցման ու կազմման չափորոշիչները և դրանց հիման վրա կազմված ոչ նյութական մշակութային ժառանգության արժեքների ցանկը» հաստատվել է ՀՀ կառավարության 2011 թվականի հունվարի 20-ի N 36-Ն որոշմամբ:

 

Ներկա որոշմամբ Հայաստանի Հանրապետության անհապաղ պաշտպանության կարիք ունեցող ոչ նյութական մշակութային ժառանգության արժեքների առկա ցանկը համալրվել է, որի անհրաժեշտությունը պայմանավորված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի 2003 թվականի «Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի և Հայաստանի Հանրապետության Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության մասին օրենքի դրույթներով:

 

Հայաստանի Հանրապետության ոչ նյութական մշակութային ժառանգության արժեքների ցանկը կազմված էր 12 տարրերից («Կարոս խաչ» վիպերգ, «Լարախաղացություն (փահլևանի խաղեր)», «Վիճակի երգեր», «Ավետիս», «Խաչբուռ», «Ասեղնագործություն», «Բարեկենդան», «Որդան կարմիր. հայկական որդանին առնչվող ավանդական գիտելիքներ, հմտություններ և փորձառություն», «Գյումրվա կլկլան (մուշուրբա)», «Ստվերների տիկնիկային թատրոն», «Պարկապզուկ (տիկ)», «Կոխ ըմբշամարտ»): Դրանք համալրվել են ևս 8 արժեքներով՝ «Գինու կարասի կիրառման ավանդույթ», «Թաղիքագործություն», «Ավանդական ձիախաղեր», «Հայաստանի հույն ազգաբնակչության պոնտիերեն բարբառ», «Շուլալ կարպետ», «Ուդ», «Քամանի և քեմանո» և «Հազարա­շեն»:

 

Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության արժեքների ցանկում ներառվում են հայ ժողովրդի մշակութային ինքնատիպությունն ու ազգային ինքնությունը առանձնահատուկ արտահայտող ավանդական մշակույթի տարրերը: Այդ արժեքների պահպանությունը, հանրահռչակումը մեծապես նպաստում են ազգային մշակութային ժառանգությունը սերունդներին փոխանցելու և միջազգային ասպարեզում Հայաստանի ճանաչելիության բարձրացման գործընթացին:

 

Տեղեկանք: ՀՀ ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ցանկերը թարմացվում են պարբերաբար: Դրանք կազմվում են ՀՀ տարբեր համայնքներում պարբերաբար իրականացվող դիտանցումների, մոնիթորինգների, գիտական մեթոդաբանությամբ իրականացվող դաշտային հետազոտական աշխատանքների, ինչպես նաև ՀՀ քաղաքացիների, պետական, հասարակական, կրթական և մշակութային կազմակերպությունների, համայնքների, խմբերի, մշակույթի կրողների և կիրառողների առաջարկների հիման վրա: Առաջարկները քննարկվում են ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարին կից ոչ նյութական մշակութային ժառանգության հարցերի մասնագիտական խորհրդի նիստերի ընթացքում, այնուհետև ներկայացվում են ՀՀ կառավարության հաստատմանը:

Բարեկենդանը Երասխում

Բարեկենդանը Երասխում

Բարեկենդանը Երասխում

Բարեկենդանյան եղն ու բրինձը հասան Արարատի մարզի Երասխ գյուղ․ փետրվարի 19-ին սուտլիկ հարսին ու փեսային պսակեցի՜ն, ուտելիքը կերա՜ն, նվագեցի՜ն, տոնեցի՜ն, երգեցի՜ն ու պարեցի՜ն։
Միջոցառման ողջ ընթացքում գլխավոր դերերում էին «Մշակութամետ» նախաձեռնության սաները և «Վարը վարենկ» նախաձեռնության վարվորները։

Բարեկենդանն ու Թումանյանի ծննդյան օրը` Թումո Երևանում

Բարեկենդանն ու Թումանյանի ծննդյան օրը` Թումո Երևանում

Բարեկենդանն ու Թումանյանի ծննդյան օրը` Թումո Երևանում

Բարեկենդանը տոնախմբության, խրախճանքի և ազատության օր է: Այս տարի տոնը կրկնակի էր, քանի որ այն համընկել էր Հովհաննես Թումանյանի ծննդյան հետ, ինչը չէր վրիպել Թումոյի աչքից: Փետրվարի 19-ին Երևանի Թումո կենտրոնում և Թումանյանի այգում նշվեց Բարեկենդանն ու ամենայն հայոց բանաստեղծի 154-ամյակը:
Անցկացվեցին ծիսական տիկնիկների և դիմակների պատրաստման աշխատարաններ «Տոնացույց» և «Մուղդուսյան» կենտրոնների հետ, ելույթ ունեցավ «Հայաստանի վերջին լարախաղացը» ֆիլմի հերոս Հովսեփ Բեգլարյանը։ Տեղի ունեցավ ավանդական պարերի ուսուցում։

Լուսը լուսացա՜վ, բարին շատացա՜վ․ բարեգործական համերգ ՄԱՍՈՒՆՔԻ հետ

Լուսը լուսացա՜վ, բարին շատացա՜վ․ բարեգործական համերգ ՄԱՍՈՒՆՔԻ հետ

Լուսը լուսացա՜վ, բարին շատացա՜վ․ բարեգործական համերգ ՄԱՍՈՒՆՔԻ հետ

Հովհաննես Շարամբեյանի անվան ժողովրդական արվեստների թանգարանում Ռուդիկ Հարոյանի անվան «Մասունք» ավանդական երգի–պարի համույթը փետրվարի 18-ին հանդես եկավ փոքրիկ համերգային ծրագրով` «Լուսը լուսացավ, բարին շատացավ» խորագրով։
Համերգի ընթացքում ներկայացվեցին ազգային մշակութային գանձարանից հին ու նոր երգեր, պարեր, պարերգեր, ծիսական պատառիկներ։
Համերգից ստացված ողջ հասույթը փոխանցվելու է խմբի վաղեմի անդամ Ծաղիկ Խուդաթյանի բուժմանը։

«Հայկական գորգանախշ և գորգատիպ ասեղնագործություն»

«Հայկական գորգանախշ և գորգատիպ ասեղնագործություն»

«Հայկական գորգանախշ և գորգատիպ ասեղնագործություն»

Հայկական ասեղնագործական արվեստի ուշագրավ մասն են կազմում գորգանախշ ու գորգատիպ բանվածքները, որոնց ամենավաղ օրինակները վերաբերում են 17-18-րդ դարերին: Ավելի ուշ՝ 19-րդ դարի կեսերից մինչև 20-րդ դարի կեսերը, հայոց մեջ լայն տարածում ստացան խաչկարով ասեղնագործված գորգերը, բարձերի երեսները և այլ իրեր, որոնք կրկնում էին հայկական գորգերի ու կարպետների զարդահորինվածքները։
Փետրվարի 17-ին Հայաստանի պատմության թանգարանում տեղի ունեցավ «Հայկական գորգանախշ և գորգատիպ ասեղնագործություն» խորագրով բանախոսություն՝ նվիրված գեղարվեստական գործվածքի առանձնահատկություններին և ազգային մշակույթում դրա ունեցած դերին:
Բանախոսությունը վարեց պ․գ․թ․, դոցենտ Կարինե Բազեյանը։

Բարեկենդանի երգեր Կէան կրթամշակութային կենտրոնի հետ

Բարեկենդանի երգեր Կէան կրթամշակութային կենտրոնի հետ

Բարեկենդանի երգեր Կէան կրթամշակութային կենտրոնի հետ

Ձեզ բարիկենդան,
Մեզ բարի զատի՜կ․․․

Բարեկենդանի տոնը (բառացի՝ բարի կենդանություն, ուրախություն) գյուղերում երկու շաբաթ էր սովորաբար տևում։ Այդ տոնը մշտապես ուղեկցվել է առատ հյուրասիրությամբ, երգերով ու պարերով, գունեղ ու հետաքրքիր ծեսերով։
Այս ամենի մասին զրուցեցին ՄԵՐ ԵՐԳԵՐԸ ԵՎ ՄԵՆՔ նախաձեռնության հերթական հանդիպմանը Ժողովրդական արվեստների թանգարանում, միասին երգեցին Բարեկենդանի պայծառ երգեր։ Հյուրն էր Կէան կրթամշակութային կենտրոնը։

Հարսը փեսին հալալ էղնի․ բարեկենդանյան խաղեր ՄԱՍՈՒՆՔԻ հետ

Հարսը փեսին հալալ էղնի․ բարեկենդանյան խաղեր ՄԱՍՈՒՆՔԻ հետ

wine-areni-paraton

Փորեկենդաաաաաաա՜ն
Գլորեցա, թնդիր ընկա,
Օխտը պուտուկ տոլմա կերա,
Էլի ոնց որ չկշտացա

Հավատարիմ մնալով նախնյաց ավանդական ծես ու խաղին՝ Ռուդիկ Հարոյանի անվան «Մասունք» ավանդական երգի–պարի համույթը հրավիրել էր բոլորին Հովհաննես Շարամբեյանի անվան ժողովրդական արվեստների թանգարան՝ մասնակցելու բարեգործական մասնակցային միջոցառմանը։
Մասնակիցները վերհիշեցին և սովորեցին ժողովրդական խաղեր, դարձան բարեկենդանյան ներկայացումների հերոսներ, դերակատարներ և վայելեցին փոքրիկ հյուրասիրություն` պճպճան յուղով պատրաստված գաթա ու փոխինձ։
Նախաձեռնությունից ստացված ողջ հասույթը փոխանցվելու է խմբի վաղեմի անդամ Ծաղիկ Խուդաթյանի բուժմանը։

Հայաստանի մշակութային ժառանգությունը ներկայացվում է Հնդկաստանում

Հայաստանի մշակութային ժառանգությունը ներկայացվում է Հնդկաստանում

Հայաստանի մշակութային ժառանգությունը ներկայացվում է Հնդկաստանում

Հնդկաստանի Ֆահրիդաբադ քաղաքում փետրվարի 3-ից մեկնարկել է Սուրաջկուդի արհեստների 36-րդ միջազգային փառատոնը:

Հայաստանից փառատոնին մասնակցում են «Հովհաննես Շարամբեյանի անվան ժողովրդական արվեստների թանգարան» ՊՈԱԿ-ի «Արար. ազգային մշակույթի պահպանումը, տարածումը, զարգացումն ու հանրահռչակումը Հայաստանի Հանրապետության մարզերում» ծրագրում ընդգրկված վարպետներ` ասեղնագործուհի Արմինե Խաչատրյանը (ՀՀ Արմավիրի մարզ, Բաղրամյան համայնք), կարպետագործության ուսուցիչներ Զարուհի Դոլուխանյանը (ՀՀ Սյունիքի մարզ, Տեղ համայնք) և Նարինե Պողոսյանը (ՀՀ Կոտայքի մարզ, Աբովյան քաղաք):

Ցուցադրությունը հիմնականում ներկայացնում է հայկական գործվածքը (կարպետներ, ասեղնագործ աշխատանքներ, դեկորատիվ-կիրառական արվեստի նմուշներ): Իրականացվում են ձեռագործ աշխատանքների վարպետության դասեր:

Փառատոնին հայ վարպետների մասնակցության նպատակը Հայաստանի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության միջազգային հանրահռչակումն է, ներկայացվածությունը նման հեղինակավոր հարթակում, ինչպես նաև վարպետների ստեղծագործական գործունեության խթանումը:

Հայկական ավանդական երգերի և պարերի կատարումներով փառատոնին մասնակցում է նաև «Նուբար» հայ ավանդական երգի-պարի խումբը:

Սուրաջկունդի արհեստների ամենամյա փառատոներին Հայաստանի ներկայացուցիչների շարունակական մասնակցությունն ամրագրված է 2022 թ. հուլիսի 4-ին Երևանում կայացած «Առևտրի, տնտեսական, տեխնոլոգիաների, գիտության, կրթության և մշակույթի բնագավառներում hայ-հնդկական միջկառավարական հանձնաժողովի 8-րդ նիստի արձանագրության» դրույթներում: Այն ուղղված է Հայաստանի և այլ երկրների ժողովրդական ստեղծագործողների միջև համագործակցության նոր հեռանկարների ձևավորմանը, ժողովրդական ստեղծագործության ճանաչելիության բարձրացմանն ու փոխհարստացմանը, ինչպես նաև Հնդկաստան-Հայաստան մշակութային համագործակցության խթանմանը` որպես հնդիկ և հայ ժողովուրդների մշակութային ժառանգության պահպանության լավագույն դրսևորում: